Problem çözme becerilerinin kazanımı erken çocukluk yaşlarına dayanmaktadır.
Bu nedenle bireylerin problem çözme becerisi kazanmasında ailenin ve ebeveynlerinin rolü büyüktür. Çocukların problem çözme becerisine sahip bir yetişkin olabilmesi için, aile çocuğun problemini çözmemeli, çözüm için doğru rol model olmalı ve onu desteklemelidir.
Ergenlik döneminde ise bireyler; geleceğe hazırlanmak, kariyerini inşaa etmek, yetenek ve bilgileri dahilinde meslek seçimi yapmak, dönemin getirdiği fiziksel ve psikolojik değişimlere adapte olmak gibi çeşitli zorluklarla karşı karşıya kalmaktadır. Benzer şekilde bu dönemde de, çocuğun bu problemlerle başa çıkabilmesi için sorunların ebeveynler tarafından çözülmesi değil desteklenmesi gerekmektedir.
Yetişkinlik öncesi bu dönemlerin sağlıklı ve bahsedilenlere uygun şekilde geçirilmesi sonucunda; Etrafındakilere bağımlı olmayan, kendi kararlarını verip sonuçlarının sorumluluğunu üstlenebilen, problemlere çözüm odaklı yaklaşabilen bireyler oluşur.
Bir problem ile karşılaşıldığında uygulanması gereken adımlar şunlardır;
1. Problemi ve durumu açıkça belirleyin.
Problemin çözülememesinin en temel nedeni problemin bilinmemesidir. Problemi açıkça tanımlamamak durumu çıkmaza sürükleyerek bireylerde kafa karışıklığına neden olur. Bu nedenle bireyler problemi ayrıntılarıyla irdelemeli, alt problemleri de tanımlamalıdır. Sorunun kökenine inmek, alt durumları belirlemek ve buna göre bir harita çıkarmak çözümün ilk adımıdır.
2. Çözümleri belirleyin.
Problem ayrıntılarıyla tanımlandıktan sonra, uzun ve kısa dönemde sonuç verebilecek çözümlerin belirlenmesi gerekmektedir. Bu belirlemeyi yaparken, bir liste tutmak ve not almak bulunan çözüm yollarının daha kalıcı hale gelmesini sağlar ve unutma/karıştırma olasılığını ortadan kaldırır. Problemlerin tek bir çözüm yolu yoktur. Bu nedenle, bireyler bu çözüm yollarını belirlerken, işe yaramayan çözüm yolları olabileceğinin farkında olmalıdır ve bu duruma hazır olmalıdır.
Olumlu/olumsuz tüm değerlendirmeleri yaptıktan sonra içlerinden en uygun olanın seçilip, harekete geçilmesi gerekir.
3. Küçük adımlarla başlayın.
Problemin çözüme kavuşmamasının en temel nedenlerinden birisi de çok fazla şeyi hızlı bir şekilde yapmaya çalışmaktır. Bu durum; dikkat dağınıklığı, odaklanmada güçlük ve hata yapma olasılığının artması gibi durumları da beraberinde getirir. Kaygıyı kontrol altında tutarak, küçük ve sakin adımlarla ilerlenmelidir. Plana bağlı kalmak, motivasyonu korumak, nefes ve gevşeme egzersizlerini kullanmak oldukça işe yarayacaktır.
4. Pes etmeyin.
Çözüm yolları uygun olmadığında, oluşabilecek herhangi bir direnç ile karşılaşıldığında kötü hissetmek olağandır fakat pes edilmemelidir. Tekrardan problem incelenmeli, çözüm yolları araştırılmalı, bir harita oluşturup bunun üzerinden gidilmelidir.
PSİKOLOG ECE SOLMAZ
İLETİŞİM BİLGİLERİ:
Adres: Cumhuriyet mahallesi, Kasım sokak, No4, Kat2, Daire4 Ortahisar/Trabzon
Asrın Psikoloji Danışmanlık Merkezi
Telefon: 0554 158 7561
Sosyal Medya: İnstagram: @psk.ecesolmaz
