Akçaabat Ziraat Odası Başkanı Mustafa Hikmet Eyüpoğlu meteorolojik verilerin ve yaşanan soğuk hava dalgasını dikkate alarak fındık üreticilerine uyarılarda bulundu.
“ bitkilerin yetişme ortamındaki atmosfer sıcaklığının 0 (sıfır) derecenin altına düşmesine Don hadisesi diyoruz. Bizim bölgemizde dikim alanı en fazla olan ürün fındık, fındık bitkisi ağaç gövde olarak – 20 (eksi yirmi) dereceden, yan dalcıkları - 15 (eksi onbeş) dereceden sonra zarar görmeye başlar.
Erkek çiçekler ise açtıkları yani fenerlenme tabir edilen döneminde -5, anterler içerisinde ise -8 derecede zarar görmeye başlar. Karanfil dediğimiz dişi çiçekler ise yine -8 dereceden itibaren zarar görmeye başlamaktadır. Karanfillerin sap oluşturmaya, tomurcukların kabarmaya başladığı dönemde ise -2 dereceden itibaren zararlanmalar başlamaktadır. Hasar oranı donun şiddeti ve süresine bağlı olarak değişmektedir.
2014 yılı Mart ayında meydana gelen zirai don, fındık ürününde büyük oranda kayıplara neden olmuştur. Son yıllarda meydana gelen iklim değişiklikleri nedeniyle kış aylarında sıcaklıklar yüksek seyretmektedir. Yüksek seyreden bu sıcaklıklar ve erken uygulanan azotlu gübreler diğer bitkilerde olduğu gibi fındıkta da bitkinin erken uyanmasına neden olmaktadır. Erken uyanan bitki ise soğuklara karşı hassas hale gelmekte ve ilkbaharda meydana gelebilecek olan donlardan büyük oranda zarar görmektedir. Böylece üreticilerimizin yıl boyunca yaptığı tüm emek ve masrafları bir anda heba olabilmektedir. Geçen yıl olduğu gibi bu yıl da kış aylarında yüksek seyreden sıcaklıklar nedeniyle fındık bitkisinde erken uyanmalar başlamıştır. Don , dolu , fırtına vb. birçok doğal afete karşı önlem olarak tarım arazilerini sigorta yaptırmalıyız.
Üreticilerimizin don afetinden etkilenmemeleri için öncelikle fındık başta olmak üzere aronya , kivi vb. tüm tarımsal ürünleri devlet destekli TARSİM sigorta acentelerine sigorta ettirmeleri önemlidir. Tarım Kredi Kooperatifleri, bazı il ve ilçelerde FİSKOBİRLİK, Ziraat Bankası gibi yetkili bankalar, TARSİM yetkili sigorta acenteleri 3 Mart 2025 tarihine kadar sigorta işlemlerini yapacaktır. Son güne kalmadan üreticilerimizi tarım sigortası yaptırmaya davet ediyoruz.
Fındık bahçemizi don zararından korumak için aşağıdaki maddeleri uygulayabilirsiniz :
1. Don olacağı zamanı meteorolojiden takip ederek bahçemizin değişik yerlerine özellikle de rüzgarın geliş yönüne sap, saman, kuru ot, paçavra ve araç lastikleri yerleştirerek gece saat 23.00'dan itibaren bunları yakarak sisleme yapılmalıdır.
2. Bahçemizde yağmurlama sulama tesisi mevcutsa bu sistem çalıştırılmalıdır.
3. Sisleme makinaları ile sisleme yapılabilir.
4. Değişik hava karıştırıcıları ve vantilatörler ile hava sirkülasyonu sağlanarak soğuk havanın birikmesi önlenebilir.
5. Yukarıda bahsedildiği gibi bitkinin yıllık bakımının zamanında ve doğru şekilde yapılması dona dayanıklılığını artırmaktadır.
6. Rakımın yüksek olduğu alanlarda çakıldak gibi geç uyanan fındık çeşitleri ile bahçe tesis edilmelidir.
7. Bitkinin soğuğa hassasiyetini arttıracak olan fazla azotlu gübrelemeden kaçınılmalıdır.
Tüm bu uygulamalar, meydana gelebilecek olan donun bitki ve meyve üzerindeki şiddetini bir miktar azaltacaktır. Bu önerilerimizi dikkate alacağınızı umuyorum. Bol bereketli ürünler dilerim” dedi.