2023 yılı 11 aylık döneminde Doğu Karadeniz Bölgemizden gerçekleşen ihracatın; 965 Milyon 176 Bin doları Trabzon’dan, 193 Milyon 927 Bin doları Rize’den, 58 Milyon 536 Bin doları Artvin’den ve 43 Milyon 306 Bin doları ise Gümüşhane’den gerçekleşmiştir. Bölge illerinden gerçekleşen ihracatta bir önceki yılın aynı dönemine göre; Trabzon’dan gerçekleştirilen ihracatta yüzde 1 ve Artvin’den gerçekleştirilen ihracatta yüzde 7 artış yaşanırken, madencilik ürünleri ihracatındaki düşüşe bağlı olarak Rize’den gerçekleştirilen ihracatta yüzde 11, Gümüşhane’den gerçekleştirilen ihracatta ise yüzde 29 oranında düşüş görülmektedir.
2023 yılı Ocak-Kasım döneminde Doğu Karadeniz Bölgemiz Trabzon, Rize, Artvin ve Gümüşhane illerinden en fazla ihracat gerçekleştirilen sektörler;
- 479 Milyon 954 bin 687 dolar ile Fındık,
- 197 Milyon 657 Bin 528 dolar ile Su Ürünleri ve Hayvancılık Mamulleri,
- 197 Milyon 162 Bin 710 dolar ile Yaş Meyve Sebze,
- 138 Milyon 138 bin 209 dolar ile Maden ve Metaller,
- 39 Milyon 36 Bin 851 dolar ile Kimyevi Maddeler ve Mamulleri olarak sıralanmıştır.
Doğu Karadeniz Bölgemizden 2023 yılı Ocak-Kasım döneminde 137 farklı ülkeye ihracat yapılmış olup, en fazla ihracat yapılan ilk 5 ülke ise sırasıyla; Rusya Federasyonu, İtalya, Gürcistan, Almanya ve Çin Halk Cumhuriyeti olmuştur. Bu ülkelerden Rusya Federasyonu’na yapılan ihracatımızda yüzde 8 ve Gürcistan’a yapılan ihracatımızda yüzde 1 artış yaşanmıştır.
İhracat yapılan ülkelerden Fas, İran, Finlandiya, Moğolistan ve Malezya’ya yapılan ihracatta önemli oranda artış yaşanmış, geçtiğimiz yılın aynı döneminden farklı olarak başta İzlanda, Myanmar, Togo ve Madagaskar olmak üzere 12 farklı ülkeye daha ihracat gerçekleştirilmiştir.
2023 yılı son aylarında ihraç maliyetlerinde yaşanan yüksek artışlar ihracatçımızın rekabet imkanını olumsuz olarak etkilemiş ve bu durum da ihracatımızın artış hızını düşürmüştür. Özellikle dünya piyasalarında yaşanmakta olan talep daralması birçok pazardaki rekabet şartlarını zorlaştırmakta, ancak fiyat avantajı ile piyasalara giriş yapabilen firmalar müşterilerini elinde tutabilmektedir. Ancak, maliyet artışları nedeniyle fiyat avantajını da kaybederek birçok ülkeden geri kalmamız ve haliyle bu pazarların rakip ülkelere kayması, ihracatımıza olumsuz olarak yansımaya başlamıştır. Bu yoğun rekabet ortamında girdi maliyetleri yönünden ihracatçımızın desteklenmesi ihracatımızın sürekliliği ve pazar paylarımızı koruyabilmek adına büyük önem arz etmektedir.
Bunun yanında Türkiye Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılına giriş yaptığımız bu dönemde, ülkemiz ihracatının üretim odaklı ve yüksek teknoloji ihtiva eden sanayi yapısına dönüş yapması; bunun için de üretime, sanayiye dönük yeni teşvik politikaları ile ihracatımıza ivme kazandırılması gerekmektedir. Yüksek katma değerli sanayinin yurt sathına dengeli bir şekilde yayılmasının sağlanması için özellikle yatırım arazisi kıtlığı bulunan Doğu Karadeniz Bölgemizde ve Trabzon ili özelinde, TOKİ tarafından yatırımcılara; yatırım yapabileceği, fabrikasını kurabileceği, yeni organize sanayi bölgeleri ve endüstri bölgeleri kurularak yatırımcılara belli bir ödeme planı ile tahsis edilmesini talep etmekteyiz.
Doğu Karadeniz Bölgemizde yatırımcıların yatırım yapabileceği arazi kıtlığı bulunmaktadır. Özellikle Trabzon ilimiz için defalarca gündeme getirdiğimiz, kuruluş kararı 2019 yılında yayımlanan ve yüksek katma değerli ürünlerin üretiminin yapılacağı Arsin Yatırım Adası Endüstri Bölgesinin bir an önce yatırımına başlanılarak sanayicilere tahsis edilmesi sağlanmalıdır.
Bunun yanında ihracatımızın sürekliliği ve artış trendini koruyabilmesi açısından, orta ve uzun vadeli finansmana erişimde ihracatçıya pozitif ayrımcılık yapılması, maliyet artışları yönünden ihracatçıya rekabet imkanı kazandıracak destekleme modellerinin ihdas edilmesi büyük aciliyet arz etmektedir. Bugün için ülkemizin ihtiyacı olan döviz girdisinin en önemli kısmını ihracat sağlamaktadır ve ihracata pozitif ayrımcılık yapılması en öncelikli beklentilerimiz arasındadır.
Bilgilerinize saygılarımla arz olunur.
Saffet KALYONCU
DKİB Yönetim Kurulu Başkanı